Gra miejska odbyła się w ramach wydarzenia „Dawnej Rabki Czar”
18.06. 2021r. na terenie Parku w Rabce-Zdroju.
Organizatorem gry było Stowarzyszenie „Dawnej Rabki Czar” oraz Zespól Szkół przy Śląskim Centrum Rehabilitacyjno- Uzdrowiskowym w Rabce- Zdroju.
Gra była adresowana do uczniów klas V i VI szkół podstawowych z miasta
i gminy Rabka-Zdrój.
Celem gry było: poznanie kultury, języka i historii Rabki-Zdroju z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz przekazanie w formie zabawy wiedzy na temat zabytków i charakterystycznych miejsc z tego okresu.
Na potrzeby gry został opracowany regulamin. Uczestnicy wyposażeni w karty gry kierowali się do kolejnych punktów, zgodnie z mapą na karcie, gdzie wykonywali zaplanowane zadania.
PUNKT 1
Willa Antonina „Romantyczna willa w parku…”
Willa „Antonina” wybudowana po 1888 roku, położona na skraju parku zdrojowego wydaje się trochę nierealna, jakby z innej bajki. Jest niewątpliwie jednym z piękniejszych zabytków architektury Rabki. Ciekawa forma i klimat jaki tworzy, nie pozwalają minąć jej obojętnie. Przywodzi na myśl czasy świetności Rabki jako uzdrowiska. Śliczny drewniany piętrowy budynek ma zróżnicowaną bryłę. Malowniczości dodaje mu asymetryczny dach kryty dachówką. Otoczona starymi wysokimi drzewami, zza których prześwitują balkony, ganki i urokliwa wieżyczka nabiera niezwykle romantycznego charakteru. Wystarczy zamknąć oczy aby wyobrazić sobie na takim balkonie dystyngowaną damę w kapeluszu
i z parasolką, która podziwia balustrady zdobione bogatym detalem snycerskim (sztuka rzeźbienia w drewnie – rodzaj rzemiosła artystycznego) na wzór architektury uzdrowisk Tyrolu. Wewnątrz możemy podziwiać pomieszczenia
z pięknym belkowanym sufitem.
Projekcja filmu pt. „ O czym skrzypi w starych willach” zrealizowanego przez Annę Czapnik-Wójcik i Janusza Olszyńskiego.
Zadanie: Na podstawie filmu rozpoznaj i prawidłowo nazwij wille o których opowiada film.
Karta zadań
Warszawa
1. Kto wybudował i ile liczy sobie lat Willa Warszawa?
2. W jakim stylu architektonicznym została wybudowana Willa Warszawa?
Liliana
1. Na podstawie filmu napisz jaka jest Willa Liliana.
2. Jak nazywają się ozdobne belki podtrzymujące dach?
Antonina
1. Dlaczego Willa Antonina wygląda jak z bajki?
2. Czym jest pokryty dach Willi Antonia?
Św. Józef
1. Kto i po co przyjeżdżał do kolonii pod Św. Józefem?
2. Jaki wzór jest na szczytowych ścianach budynku Św. Józefa?
PUNKT 2
Willa Liliana „Barwny świat Liliany- kształt, światło, kolor…”
Willa zbudowana została w drugiej połowie XIX w. przez Juliana Zubrzyckiego, właściciela i założyciela uzdrowiska. Przeznaczona była na pensjonat dla bogatych kuracjuszy (ziemiaństwa i inteligencji z terenu Galicji i Królestwa Polskiego). Pierwotnie nosiła nazwę „Pod Sobieskim”. Na początku XX w. została przebudowana i zmieniono wtedy również nazwę na „Liliana”.
Willa należy do czołowych przykładów architektury uzdrowiskowej i nawiązuje do stylu w jakim budowano pensjonaty alpejskie w XIX w.
„Latem Willa Liliana otoczona jest kaskadami kolorowych kwiatów rozkwitłymi u stóp domu, światło przedziera się przez liście, które delikatnie poruszane podmuchem wiatru tańczą na elewacji stwarzając niezapomniany baśniowy klimat….”
Zadanie: Przed Wami Willa Liliana wyczaruj przy pomocy pasteli barwny obraz przedstawiający to miejsce.
PUNKT 3
Willa Warszawa „Elegancki świat dwudziestolecia międzywojennego…”
Willa została wybudowana w początkowych latach rozwoju uzdrowiska z inicjatywy pierwszego właściciela Juliana Zubrzyckiego około roku1864 „Warszawa” stoi w starej części parku zdrojowego. Podobnie jak dwa wcześniej opisane budynki (Antonina i Liliana) jest pięknym przykładem stylu szwajcarskiego. W chwilach swojej świetności przyciągała wielu kuracjuszy wywodzących się ze sfer inteligenckich i ziemiańskich. Stwarzała w Rabce namiastkę znanych kurortów szwajcarskich, o których głośno było w całej Europie. Architektura willi sięga do tradycji projektów architektonicznych zachodnich uzdrowisk. Takich tyrolskich detali nie odnajdziemy w innych rabczańskich pensjonatach. Szczególnie warto zwrócić uwagę na ażurowe, kunsztownie wycinane w desce balustrady oraz ozdobne detale spośród których wyróżnia się w połaci daszku nad wejściem drewniany wachlarz.
Zadania:
1. Przygotuj elegancki strój dla damy i dżentelmena z okresu dwudziestolecia międzywojennego, którzy wybierają się na uroczystą kolację.
2. Zaaranżuj wystrój i nakrycie stołu do eleganckiej kolacji.
PUNKT 4
Willa pod św. Józefem „Kolonia zdrowotna pod Świętym Józefem”
„Willa pod św. Józefem” usytuowana jest przy ulicy Orkana vis- a vis parku zdrojowego. Fasadą zwrócona jest na południe w stronę głównej alei. Stoi w otoczeniu pięknego starodrzewu. Wizerunek patrona budynku widnieje nad głównym wejściem. Dom ten stanowi w Rabce najwybitniejszy przykład budowli uzdrowiskowej w stylu zakopiańskim. Został wybudowany z przeznaczeniem dla kolonii dla dzieci szpitala dziecięcego św. Ludwika w Krakowie. Zaprojektował go ceniony krakowski architekt Józef Pokutyński.
Opowieść o kolonii leczniczej pod wezwaniem Świętego Józefa w Rabce-Zdroju.
W 1901 roku oddano do użytku kolonię leczniczą. Drewniany budynek kolonii umiejscowiony jest na wzgórzu tuż obok zakładu zdrojowego przy drodze prowadzącej do dworca PKP.
W budynku głównym znajduje się dziewięć obszernych sypialni w których mieściło się do 100 łóżek dla dzieci oraz jadalnia, sala do zabaw, kaplica, garderoba, kuchnia, łazienki z wannami i dwa pokoiki gościnne. W łazienkach można było się kąpać w solance ofiarowanej dla dzieci przez właściciela zakładu zdrojowego Kazimierza Kadena. Przed budynkiem znajdował się ogródek, boisko, plac do zabaw. Przy systematycznym leczeniu zdrojowym wśród zabaw i ruchu na świeżym powietrzu szybko mijały dzieciom dni i tygodnie. W rozkładzie codziennych zajęć jest ; picie wody rabczańskiej w ilości wyznaczonej przez lekarza. ćwiczenia gimnastyczne na boisku, spacery do lasu.
W roku 1910 wystawiono murowaną łazienkę, pokrytą dachówką, z dziesięciu wanienkami i osobną kabiną z jedną wanną dla dorosłych. Łazienka otwarta została w roku 1911, otrzymując do kąpieli słoną wodę na podstawie ustnej umowy z właścicielem Zakładu zdrojowego JW. Panem Kazimierzem Kadenem, z nowo wywierconej studni.
Z początkiem kwietnia każdego roku otwarte zostaje w kancelariach szpitala św. Ludwika w Krakowie biuro przyjęcia pod kierunkiem Dra Franciszka Murdzieńskiego. Wpisywanie dzieci odbywa się codziennie od godz. 10 do 12 przed południem do połowy maja. Na listę kwalifikacyjną wpisuje się tylko dzieci skrofuliczne i zagrożone gruźlicą, ubogich rodziców, w wieku od ukończenia piątego roku życia do lat dwunasty włącznie. Wszystkie przyjęte dzieci w dniu oznaczonym wyjeżdżają razem z Krakowa do Rabki na koszt Towarzystwa pod dozorem Sióstr Miłosierdzia.
Po przyjeździe do Rabki rozkład czynności dniowych jest następujący:
O godz. 7 rano msza cicha w kaplicy miejscowej.
O 7.30 pierwsze śniadanie (szklanka ciepłego niezbieranego mleka i dwie bułki, w niedziele kawa zbożowa.
O godz. 8 przegląd ogólny przez lekarza dzieci ustawionych w szeregi, a równocześnie rozdział ich na grupy, w których za kolejką mają iść do kąpieli solankowych, wydawanych w łazienkach, w odstępach godzinnych od 8 do 12.
O godz. 9 Siostry Miłosierdzia podają do picia wodę rabczańską w ilości wyznaczonej przez lekarza.
O godz. 10 drugie śniadanie (kromka chleba z masłem, bryndzą lub powidłami).
Od 10 do 11 ćwiczenia gimnastyczne na boisku.
O godz. 11 pod dozorem dwu Sióstr Miłosierdzia, wychodzą dzieci do pobliskiego lasku, w którym biegają wśród drzew i krzewów.
O godz. 12 na odgłos dzwonka wracają dzieci na obiad, składający się z zupy i dwu potraw. Po obiedzie wypoczynek, podczas którego w spokoju zabawiają się dzieci według upodobania: jedni piszą listy do domu, drudzy czytają powiastki, inni rozmawiają itd.
O 2.30 na odgłos trąbki ustawiają się dzieci w szeregi na boisku i pod kierunkiem nauczyciela gimnastyki wychodzą na pobliską, nad rzeczką położoną, polankę, na której przez półtorej godziny odbywają się ćwiczenia ruchowe, jak bieganie do mety, gra w piłkę itd.
O 4 powrót do kolonii i rozdawanie podwieczorku (kromka chleba z masłem, bryndzą lub powidłami).
Po godzinie 4 dzieci starsze, zdrowsze i silniejsze wychodzą pod dozorem Sióstr Miłosierdzia na dalszy spacer, powracając z niego między godziną 6 a 7 wieczorem.
O 7 kolacya przeważnie mleczna (kwaśne mleko z ziemniakami, kasza z gorącym mlekiem itp.)Na odgłos dzwonka o zmroku ustawiają się w grupy według sal, na których sypiają.
O godzinie 8.30 dzieci są już w łóżkach.
O 9 zakonnice obchodzą sypialnie z latarkami, aby, sprawdzić czy wszystkie dzieci są na miejscu i w wyznaczonych im łóżkach.
O godzinie 9 nastaje cisza, gdyż po całodziennym ruchu na śweżem powietrzu dzieci zasypiają smacznie.
W niedziele i święta dzieci przywdziewają mundurki zakładowe: chłopcy bluzki granatowe z białemi wypustakami, dziewczęta długie fartuszki z perkaliku w paski biało – niebieskie.
Przy sytematycznem leczeniu zdrojowem, wśród zabaw i ruchu na świeżem powietrzu, szybko mijają dni i tygodnie.
Zadania:
1. Znajdź skarb zdrowia.
Skarb powie Ci po co chore dzieci przyjeżdżały do Rabki.
(Wartością uzdrowiska były lecznicze źródła solankowe, piękna przyroda i świeże powietrze. Dlatego w starej walizce odnajdziesz solankę i obrazek z przyrodą: lasem, słońcem i rzeką . To był skarb, który przywracał zdrowie i radość życia.)
2. Napisz list z kolonii leczniczej w imieniu Basi do rodziców.
Udział we wspólnej zabawie wzięli uczniowie :
Szkoły Podstawowej nr 2 w Rabce – Zdroju, Szkoły Podstawowej nr 3 w Rabce – Zdroju, Szkoły Podstawowej w Ponicach, Katolickiej Szkoły Podstawowej im. Najświętszej Rodziny z Nazaretu w Rabce- Zdroju, Wielopoziomowej Drużynie Harcerskiej im. Danuty Siedzikówny „Inki” w Rabce – Zdroju, podopiecznym Środowiskowego Domu Społecznego „Radość Życia”.
Miejsce pierwsze zajęli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 3 w Rabce – Zdroju. Drużyna o nazwie „LUXTORPEDA” pod opieką nauczyciela Pani Krystyny Skawskiej.
Miejsce drugie zajęli uczniowie Szkoły Podstawowej w Ponicach. Drużyna o nazwie „NADREALIŚCI” pod opieką nauczyciela Pani Elżbiety Jamróz.
Miejsce trzecie zajęli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 w Rabce – Zdroju. Drużyna o nazwie „KRYNOLINKI” pod opieką nauczyciela Pani Joanny Wójcikiewicz.
W przeprowadzeniu gry miejskiej pomogli wolontariusze:
- Na stanowiskach gry:
Antonina – Jan Pitek , Anna Kordeczka.
Liliana – Beata Arendarczyk, Iwona Czyszczoń, Monika Krzemińska, Anna Rodzik.
Warszawa – Krystyna Śmieszek, Lidia Filas.
Willa pod Św. Józefem – Krystyna Wojdyła, Maria Wawryków, Danuta Klocek. - W organizacji gry pomogli:
Beata Kowalczyk, Ewa Fudala, Katarzyna Marusarz, Kazimiera Polaniak, Jan Rapacz, Magdalena Cieniawska. - Lokale udostępnili:
Antonina – Wielopoziomowa Drużyna Harcerska z Rabki – Zdroju.
Warszawa – Uniwersytet Trzeciego Wieku.
Willa pod Św. Józefem – opiekun miejsca Pani Renata.
Grę opracowały i przeprowadziły: Anna Dachowska i Agata Klimińska – Spólnik.
